آیا روغن نباتی از نفت درست می شود ؟

شایعات تا واقعیت های استفاده از نفت و مشتقات نفتی مثل پارافین در روغن نباتی

در سال‌های اخیر، شایعاتی درباره استفاده از پارافین (مشتق نفتی) در روغن نباتی منتشر شده که باعث نگرانی بسیاری از مصرف‌کنندگان شده است.

مصرف کنندگان این روغن قدیمی معتقدند که برخی تولیدکنندگان غیرمعتبر از پارافین برای افزایش حجم و کاهش هزینه تولید روغن استفاده می‌کنند.

اما آیا این ادعا واقعیت دارد؟ در این مقاله، ضمن بررسی فرآیند تولید روغن نباتی، منشأ این شایعه و صحت علمی آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

روغن نباتی تولید شده از منبع طبیعی و گیاهان

روغن نباتی یکی از مواد غذایی اساسی در آشپزی و صنایع غذایی است. این روغن پرمصرف از دانه‌ها و میوه‌های گیاهی استخراج می‌شود.

روغن‌گیری از دانه‌ها و گیاهان دارویی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که هر کدام بسته به نوع گیاه و کاربرد روغن متفاوت است. در ادامه به چند روش رایج روغن‌گیری اشاره می‌کنم:

  1. روش پرس سرد (Cold Press)

این روش بدون حرارت و با فشار مکانیکی انجام می‌شود و باعث حفظ خواص طبیعی روغن می‌شود.

مزایا:

• حفظ مواد مغذی و عطر طبیعی روغن

• مناسب برای دانه‌هایی مثل کنجد، سیاه‌دانه، بادام و کتان

روغن سیاه دانه و روغن بادام تلخ و شیرین و روغن کتان و … مشکستان از همین روش تولید می شود. کاملا سالم و خوراکی هستند.

 ۲. روش خیساندن در روغن حامل (Infusion)

این روش برای استخراج روغن از گیاهان دارویی و گل‌ها مناسب است.

مزایا:

• مناسب برای گیاهانی مثل بابونه، اسطوخودوس، گل محمدی و زنجبیل

• حفظ عطر و خواص دارویی گیاه

روغن بنفشه و روغن بابونه و روغن حنا و .. مشکستان از این روش استخراج می شوند.

 ۳. روش تقطیر بخار (Steam Distillation)

این روش برای استخراج روغن‌های فرار و اسانس‌ها استفاده می‌شود.

مزایا:

• مناسب برای گیاهانی مثل نعناع، رزماری، دارچین و اکالیپتوس

• استخراج اسانس‌های خالص با کاربرد آروماتراپی

با توجه به افزایش تقاضا در میان مصرف‌کنندگان و همچنین اهمیت تغذیه سالم و طبیعی، هزینه تولید و قیمت مصرف‌کننده روغن نباتی افزایش یافته است.

در همین حال، شایعاتی مبنی بر استفاده از نفت یا پارافین، که مشتقات نفتی هستند، در تولید روغن نباتی به گوش می‌رسد؛ اما آیا این شایعات پایه و اساس علمی دارد ؟

 پارافین چیست و چه استفاده هایی دارد؟

پارافین ماده‌ای است که از تقطیر نفت خام به دست می‌آید و در دو نوع خوراکی و صنعتی وجود دارد:

• پارافین صنعتی: در تولید شمع، واکس، پوشش‌های ضدآب، روان‌کننده‌ها و برخی محصولات نفتی استفاده می‌شود. این نوع پارافین غیرخوراکی است و مصرف آن برای انسان خطرناک است.
• پارافین خوراکی : نوعی پارافین تصفیه‌شده و بدون مواد سمی است که در برخی صنایع غذایی مانند براق‌کننده میوه‌ها، و پوشش پنیر استفاده می‌شود. اما مصرف آن در روغن نباتی رایج نیست.

 منشأ شایعه استفاده از پارافین در روغن نباتی

این شایعه از چندین عامل نشأت گرفته است:

•  وجود برخی تقلبات در صنایع غذایی

در برخی موارد، مشاهده شده که برخی افراد سودجو از روغن‌های صنعتی یا مواد غیراستاندارد در تولید مواد خوراکی استفاده می‌کنند.

همین موضوع باعث شد این تصور شکل بگیرد که ممکن است در روغن نباتی نیز از ترکیبات نفتی مانند پارافین استفاده شود.

•   تشابه ظاهری روغن نباتی و پارافین مایع

روغن نباتی تصفیه‌شده و پارافین مایع از نظر ظاهری بسیار شبیه به هم هستند:

هر دو بی‌رنگ یا زرد کم‌رنگ بوده و چگالی نسبتاً مشابهی دارند. این شباهت ظاهری باعث شد که برخی تصور کنند ممکن است پارافین به روغن‌های خوراکی اضافه شود.

• تشابه فرآیندهای پالایش روغن و فرآورده‌های نفتی

فرآیند پالایش روغن نباتی شامل بی‌بو کردن، رنگ‌بری و تصفیه با خاک رنگ‌بر است که تا حدودی مشابه روش‌های پالایش محصولات نفتی است. همین موضوع باعث شده برخی تصور کنند که روغن‌های خوراکی نیز از نفت یا مشتقات آن تهیه می‌شوند.

آیا استفاده از پارافین در روغن نباتی ممکن است؟

طبق استانداردهای ملی و بین‌المللی، استفاده از پارافین در روغن‌های خوراکی کاملاً غیرقانونی است. در ادامه، دلایل علمی و قانونی این مسئله را بررسی می‌کنیم:

 عدم اختلاط پارافین با روغن‌های گیاهی

• پارافین یک هیدروکربن اشباع است، در حالی که روغن نباتی ترکیبی از اسیدهای چرب غیراشباع است.
• پارافین نقطه ذوب بالاتری نسبت به روغن‌های گیاهی دارد و به‌ راحتی در آن‌ها حل نمی‌شود.
• اضافه کردن پارافین به روغن، باعث تغییرات فیزیکی آشکاری می‌شود که قابل تشخیص است.

 استانداردهای سخت‌گیرانه سازمان غذا و دارو

در ایران و بسیاری از کشورهای جهان، تمامی روغن‌های خوراکی قبل از عرضه، تحت آزمایش‌های شیمیایی و کیفی قرار می‌گیرند. برخی از این آزمایش‌ها شامل موارد زیر هستند:

• اندازه‌گیری ترکیبات چربی: بررسی میزان اسیدهای چرب اشباع و غیراشباع.
• آزمون‌های خلوص روغن: بررسی ناخالصی‌های غیرمجاز از جمله هیدروکربن‌های نفتی.
• آزمون نقطه دود و پایداری حرارتی: بررسی رفتار روغن در دماهای مختلف برای اطمینان از عدم وجود مواد غیرمجاز.

هیچ‌ یک از این آزمایش‌ها تاکنون وجود پارافین در روغن‌های استاندارد بازار را تأیید نکرده‌اند.

 پیامدهای سلامتی استفاده از پارافین در روغن خوراکی

حتی اگر فرض کنیم که پارافین به‌عنوان تقلب در روغن استفاده شود، این کار پیامدهای خطرناکی دارد:

• مشکلات گوارشی: پارافین صنعتی برای سیستم گوارش مضر است و می‌تواند باعث اسهال شدید، سوءجذب مواد مغذی و التهاب روده شود.
• اختلال در متابولیسم چربی: بدن انسان نمی‌تواند پارافین را هضم یا متابولیزه کند، بنابراین مصرف مداوم آن می‌تواند مشکلات کبدی ایجاد کند.
• ایجاد ترکیبات سرطان‌زا: برخی پارافین‌های صنعتی ممکن است حاوی مواد سرطان‌زا مانند ترکیبات آروماتیک پلی‌سیکلیک (PAHs) باشند.

 چگونه روغن نباتی استاندارد و سالم انتخاب کنیم؟

برای اطمینان از خرید روغن سالم و استاندارد، نکات زیر را در نظر بگیرید:

برچسب محصول را بررسی کنید: روغن باید دارای نشان استاندارد ملی، شماره مجوز بهداشت و مشخصات تولیدکننده معتبر باشد.

از برندهای معتبر خرید کنید: شرکت‌های معتبر تحت نظارت دقیق سازمان غذا و دارو هستند و امکان تقلب در محصولات آن‌ها بسیار کم است.

روغن‌های بی‌کیفیت و بدون مشخصات را نخرید: روغن‌هایی که بسته‌بندی غیرمطمئن، رنگ غیرعادی یا بوی نامطبوع دارند، مشکوک هستند.

به تاریخ تولید و انقضا دقت کنید: روغن‌های کهنه و نامرغوب ممکن است دچار اکسیداسیون و فساد شده باشند.

با توجه به بررسی‌های علمی و نظارت‌های بهداشتی، هیچ شواهدی مبنی بر استفاده از پارافین در روغن نباتی استاندارد وجود ندارد. این شایعه عمدتاً به دلیل تشابه ظاهری روغن نباتی و پارافین، برخی تخلفات در صنایع غذایی و فرآیندهای مشابه پالایش شکل گرفته است.

اما برای اطمینان از مصرف روغن سالم، باید محصولات استاندارد و تأییدشده را خریداری کرد و از برندهای نامعتبر و بدون مجوز خودداری کرد.

پيشنهاد عطاری آنلاین مشکستان

عطاري مشکستان همواره در تلاش بوده است تا ، بهترين و با کيفيت ترين محصولات موجود در بازار ايران و حتي خارج از کشور را در اختيار شما عزيزان قرار دهد .
ميزان رضايت مندي و مشتري مداري شعار اصلي مشکستان است .
از اين رو اين اطمينان را به شما ميدهيم که روغن های گیاهی موجود در مشکستان از کيفيت بسيار بالايي برخوردار است . شما ميتوانيد با خيالي آسوده اين محصول را سفارش دهيد.

مشکستان همواره آماده ي پاسخگويي به نظرات و انتقادات و پيشنهادات شما در ديدگاه پايين صفحه ميباشد.

نظر شما درباره این شایعه چیست؟ آیا تاکنون موردی از روغن‌های تقلبی دیده‌اید؟ تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید!